“Đồng chí Phùng Nguyên Xuân, chị… sao chị có thể như vậy chứ?” Hà Hồng Ngọc nước mắt lập tức rơi lã chã, nghẹn ngào nói: “Em thật lòng muốn kết bạn với chị. Em vừa mới về nông thôn, chẳng quen ai trong thôn cả. Nhưng em nghe các trí thức trẻ khác nói rằng chị là người con gái siêng năng và tháo vát nhất ở đây, nên em mới muốn nhờ chị chỉ dạy cách làm ruộng.”

“Nguyên Xuân à, trưởng thôn đã dặn rồi, chúng ta là dân bản địa thì có trách nhiệm dạy các trí thức trẻ làm nông. Bằng không họ không biết làm, không có công điểm đói chết mất thì thôn mình cũng bị quy trách nhiệm đấy.”

“Đúng vậy, dạy người ta làm cũng chẳng tốn sức gì. Mai xuống đồng, cô chỉ cho cô ấy vài chiêu đi.”

“Cô Hà này xem ra cũng tốt đấy chứ. Về quê còn biết nhờ người chỉ dạy, không như mấy cô trí thức khác, vừa xuống đồng đã khóc lóc làm mình làm mẩy đòi về thành phố, còn chê dân quê bọn mình là dân chân lấm tay bùn, không xứng nói chuyện với họ.”
“Phải đấy, mỗi lần thấy tôi, mấy người đó cứ như ngửi phải mùi gì thối lắm, mặt mũi cau có như thể tôi là thứ gì ghê tởm lắm vậy.”

“Hừ, giờ thì hay rồi chính họ cũng thành dân chân lấm tay bùn rồi, thành ra cái thứ mà họ từng khinh thường nhất đấy!”

“Chà, không giống nhau đâu. Người ta là người có học, là trí thức, sao so với dân cày chúng ta được.”

“Nguyên Xuân cũng là người có học, là trí thức trẻ đấy chứ!” Một người phụ nữ đột nhiên lớn tiếng: “Nguyên Xuân à, tiền phân lương lần này, con để bà nội con đi đăng ký đi học cho con đi, thi lấy bằng tốt nghiệp cấp ba, cũng để nở mày nở mặt cho dân làng ta.”

Nguyên Xuân mỉm cười tươi tắn: “Bác Phan à, bà con nói rồi, sau Tết này con với anh hai sẽ cùng lên thị trấn học lại lớp mười hai, thi lấy bằng tốt nghiệp cấp ba. Sau này có kỳ thi tuyển giáo viên, tụi con cũng có thể dự thi.”
“Ai da, con với anh hai cùng lên thị trấn học thì chắc tốn kém lắm ha? Nhà con lấy đâu ra tiền mà đi học vậy?”

“Mẹ con có viết thư gửi về nhà bà ngoại con mượn đó ạ.”

Nhà họ Phùng sau khi có tiền đã bàn bạc muốn cho mấy đứa nhỏ tiếp tục đi học. Còn chuyện tiền nong, cả nhà thống nhất đổ lên đầu bên ngoại của Lưu Thanh Thu – mẹ Nguyên Xuân – vì bên đó ở xa, lại là người thành phố.

Mà với dân quê, người thành phố thì đồng nghĩa với người giàu.

“Đúng là mẹ Nguyên Xuân có phúc, có nhà ngoại ở thành phố còn lo lắng cho. Không như bọn tôi, nhà ngoại không qua đây vơ vét là may lắm rồi.” Một người đàn bà trung niên vừa nói vừa chua chát, ánh mắt tràn đầy ghen tỵ lẫn hậm hực.

Nguyên Xuân chẳng buồn để tâm đến đám đàn bà lắm lời kia, cô chen lên phía trước, hóng chuyện náo nhiệt.
Phía sau, Hà Hồng Ngọc cụp mắt, ánh nhìn âm hiểm, rồi lặng lẽ tách khỏi đám đông rời khỏi sân rộng.

Mới về thôn chưa có điểm công, cô ta cũng chẳng được chia lương thực. Ở lại đó chỉ để nghe một đám nhà quê châm chọc xì xào thì có ích gì?

Vài phút sau, cô ta tới nhà họ Trần gõ cửa mấy cái: “Anh Tư Trần, anh có nhà không?”

Lúc đó cả nhà họ Trần đều ra sân lãnh lương thực, chỉ còn Trần Sinh Quân ở nhà giặt đồ. Nhưng trong thau, chỉ toàn là quần áo của riêng anh ta.

Trần Sinh Quân là người khôn ngoan. Anh ta biết những cô gái có điều kiện đều thích đàn ông sạch sẽ, nên lúc nào ra ngoài cũng ăn mặc chỉn chu, đầu tóc gọn gàng, ngay cả móng tay cũng không để dính chút bụi.

Chính vì vậy, Phùng Nguyên Xuân mới để ý đến anh ta – anh ta không giống ba người anh em nhà họ Trần kia. Anh ta siêng năng, sạch sẽ, bề ngoài cũng sáng sủa, lại biết cách ăn nói ngọt ngào.

Chỉ có điều, mẹ và chị dâu của anh ta – bà Trần và Lý Ngũ Nữu – thì chê anh ta thay đồ nhiều quá, không chịu giặt giúp. Nên anh ta chỉ có thể tự mình lén giặt đồ trong nhà, sợ bị người ta thấy thì lại bị chê là đàn ông mà đi giặt đồ như đàn bà.

“Anh Trần, anh có nhà không vậy?” Giọng nói ngọt ngào vang lên lần nữa từ ngoài sân.

Trần Sinh Quân vừa giặt xong một chiếc áo, liền ngẩng đầu lên vì nghe thấy tiếng người gọi…